تحجر چیست؟

یکی از عوامل تضعیف مسئولیت اجتماعی فرد، تحجر و جمود و قشرگرائی است، تحجر انسان را از توجه به حقوق جامعه باز داشته و او را از ایفای مسئولیت اجتماعی و انجام وظایف خود در قبال افراد جامعه ممانعت می نماید. تحجر به معنای تقدس بخشیدن، اطلاق جاودانگی به برداشتهای محدود و ناقص بشری است، همچنین مقدم داشتن عادات فکری و عاطفی بر منطق و حقیقت است؛ یعنی انسان متحجر و واپس گرا با سلیقه ی خود و عادات و عواطف شخصی به شناسائی حقیقت و واقعیت پرداخته و بجای توجه به اصول شناخت حقیقت و حساسیت به مرزبندیهای آن، آنچه را به زعم خود می پسندد آنرا حقیقت قلمداد می کند و بر آن اصرار می نماید و بجای منطق و استدلال و اصول مشخص، با احساسات خود با مسائل برخورد کرده و ذوق و علاقه خود را تنها ابزار شناخت حقیقت می داند. علاوه بر این، فرد متحجر همواره در تلاش است بدون توجه به نیازهای زمان  و لوازم هرلحظه، با حالت جمود و دگم و در یک وضعیت ایستا و بدون انعطاف با واقعیتهای زمانه ی  خود برخورد نماید.

این گروه افراد یعنی متحجرین برای اداره و تربیت جامعه اسلامی فقط به ظاهر احکام اکتفا کرده و برای نیاز یک ملت و یک جامعه نمی توانند  علاج  و دستور روز را نسخه کرده و ارائه نمایند؛ فلذا اینان جلوی نفوذ اسلام و مسلمین  را در جامعه می گیرند و بنام اسلام به اسلام ضربه می زنند و سد راه پیشرفت  و حرکتهای اصلاحی می گردند. با این وصف  برای رهائی از اثرات شوم این گروه، بایستی اینان را بدرستی و به دقت مورد شناسائی قرار داد و از آنها دوری گزید.

سه مشخصه متحجران مسلمان به قرار ذیل است:

۱-    توجه نکردن به مسائل مبتلا به جامعه و نیازهای روز و خواسته مردم

۲-    غرق شدن در مسائل اخروی و عدم توجه به امور دنیایی و نیازها و مقتضیات زمان و مکان

۳-    کج فهمی از مفاهیم اصیل دینی صبر، توکل، انتظار، شفاعت و غیره.