مقدمه ای بر دعای ابو حمزهء ثمالی (۱)

دعا از ریشـه ی دعو به معنای خواندن، حاجت خواسـتن، اسـتمداد و یا مطلق خواندن می باشـد، در اصـطلاح اهل شــرع به معنای حاجت خواســتن از خدا و حل مشــکلات از درگاه حضــرتش به نحو مناجات و یاد صــفات جمال و جلال الهی است.

حقیقت دعا چیست؟
حقیقت دعا عبودیت اســــت و روح عبادت می باشــــد در حال دعا بنده در مقام خواســــتن و هم در مقام اثبات فقر خویشتن نسبت به خدا و اثبات غنای رب الارباب می باشد که حضرتش فیاض و جواد و قریب و مجیب و قادر و سمیع و…. می باشد.

دعا حقیقتا رفتار و عمل کســـی اســـت که از امکانات وجودی خویش بهره برده و به کار انداخته و تواناییهایش را مصرف کرده و بعد از خالقش طلب می کند.
برعکس این به معنای اسـتهزاء و عامل عدم اجابت دعا می باشـد مثل کسی غذایی و امکانی دارد و گرسـنهای و محتـاجی غـذا می خواهـد و او بـدون دادن غـذای موجود بـه شـــــخص محتـاج از دیگری و یا از خـدا درخواست کند.
لذا نوع برخورد و مواجهه با دعا در افراد متفاوت می باشد.
عده ای دعا را وسیله ای هنگام شکستن وسیله ها و کلیدها می دانند
بعـضی دعا را وسیله ای همراه وسیله ها می خوانند در عین داشـتن وسیله و امکان اما به عجز و عقیم بودن و نارسایی امکانش هم عقیده دارد لذا هردو را باهم استفاده می کنند.
گروهی دیگر دعا وسیله نه و مقدمه نه بلکه آن را هدف و مقصـــــد و خود عمل می دانند و با دعا فقر وضعف و عجز خویش و لطف و قرب و بخشش حق را نشان می دهند .(کافی باب فضل الدعاء)
این چنین دعایی درس است و در هم شکننده ی کبر و غرور و حساسیت و بدبینی و…
لذا دعا درسی است که باید آن را آموخت و با جملاتش زندگی نمود
برای ورود به دعا باید مراحلی را طی نمود:
۱)اولین منزل تمرکز و حضور می باشد باید دعا خواسته و نیاز ما باشد نه تقلید نیازهای دیگران
اگر چنین باشـد خواسته ی من باشد برایم مسئله خواهد شد و به اهمیتش و ضرورتش پی خواهم برد و در هر جایی حتی در مجلس ســــرور هم رهایم نخواهد کرد پس تمرکز و حضــــور ذهن نتیجه درک اهمیت مساله می باشد و چنین دعایی دیگر لقلقه نخواهد بود
مثل کسی که از خدا درخواست بخشش ذنوبش را دارد و آن را اولین حاجت خود معرفی می کند.

نوع مواجهه با این خواسته و ارائه به درگاه ربوبی چگونه باید باشد؟
شناخت گناه و درک نقش آن و مزاحمتش
اگر نیاز چیزی را درک نمی کنیم به تقلید نخواهیم
۲) دوم منزل در مراحل دعا حرکت و اقدام می باشد
احساس خواسته و نیاز،موجب دعا با تمام وجود خواهد شد
کسی کلید در جیب دارد پشت در نمی نشیند تا دعا برای فتح باب کند
۳)سومین منزل شناخت موضع و جایگاه خویش می باشد
بررسی مراحل زندگی خود که در عمرم چقدر با خدا و در راه او بوده ام تا توقعی برای اجابت خواسـته ی آن داشـــــتـه بـاشـــــم و خـدا را گوش بـه فرمـان خودم بخواهم، خود را قـادر وتوانمنـد بـدانم بـا این نگـاه چگونـه می توانم بـه ضـــــعف و عجز خود در مقـابـل غنـا و قـدرت خـداونـد اعتراف کنم بـا این نگـاه ،غرور شـــــکســـــتـه
نمی شود.
نگاهی به سبک امام سجاد علیه السلام در دعای ابو حمزه
من غیر استحقاق لاستماعک منی و لا استیجاب لعفوک عنی
خدایا من در لحظه ی روی آوردن به تو خود را سزاوار این نمیدانم که حرف مرا بشنوی و یا از من بگذری
من همان شـخصی هسـتم اگر کودکی از وضـعم و گناهم مطلع
می شـد کنار می کـشید اما این نه به این جهت بود که تو را کوچک کنم و تو در نظر من خوار باشی و پست باشی و برایم ارزشی نداشته باشی
اما چرا مرتکب می شوم با این حال؟
به خاطر اینکه تو مرا می پوشــانی و مرا مفتضــح نمی کنی و رســوا نمی کنی تا شـــاید با کرامت و لطف تو ادب شوم و راه بیابم
۴)منزل بعدی تسلط بر متون دعاها می باشد.
بهره برداری از دعاها مشروط بر مرور آنها می باشد
بررسی نیازهای خود و تعیین سطح خواسته ها و انتخاب دعای متناسب با آنها
۵)آخرین وادی دعا زمینه سازی می باشد
دعا صــرفا بیان جملاتی نیســت بلکه بیان احســاس هسـت این احسـاس نیاز همراه شـناخت و شـناخت ،همراه و نتیجه ی تفکر و مطالعه ی خود و احوال خود و رفتارها و اندیشه ها و پیامدهای آنها می باشد.
با چنین رویکردی مشـخص می شـود که چگونه شـروع کنم طلب یا سـوال یا خواهش یا بیان زشـتی های خود یا اقرار به گناهان خود و بیان صـــفات جمال و جلال الهی و حمد ربوبی و ســـرازیری اشـــک و نرمش قلب و عقل در برابر خداوند و سپردن خود به ذات پاک رب الارباب.
خدایا به حق حجت خود توفیق دعا را از ما نگیر و حال ما را حال دعا و آماده برای دعا قرار ده
خدایا به پریشانی زینب کبری با ظهور حجت خود پریشانی این امت را امنیت در معیت امامشان تبدیل کن.

اللهم عجل لولیک الفرج