دعا از ریشـه ی دعو به معنای خواندن، حاجت خواسـتن، اسـتمداد و یا مطلق خواندن می باشـد، در اصـطلاح اهل شــرع به معنای حاجت خواســتن از خدا و حل مشــکلات از درگاه حضــرتش به نحو مناجات و یاد صــفات جمال و جلال الهی است.
حقیقت دعا چیست؟
حقیقت دعا عبودیت اســــت و روح عبادت می باشــــد در حال دعا بنده در مقام خواســــتن و هم در مقام اثبات فقر خویشتن نسبت به خدا و اثبات غنای رب الارباب می باشد که حضرتش فیاض و جواد و قریب و مجیب و قادر و سمیع و…. می باشد.
دعا حقیقتا رفتار و عمل کســـی اســـت که از امکانات وجودی خویش بهره برده و به کار انداخته و تواناییهایش را مصرف کرده و بعد از خالقش طلب می کند.
برعکس این به معنای اسـتهزاء و عامل عدم اجابت دعا می باشـد مثل کسی غذایی و امکانی دارد و گرسـنهای و محتـاجی غـذا می خواهـد و او بـدون دادن غـذای موجود بـه شـــــخص محتـاج از دیگری و یا از خـدا درخواست کند.
لذا نوع برخورد و مواجهه با دعا در افراد متفاوت می باشد.
عده ای دعا را وسیله ای هنگام شکستن وسیله ها و کلیدها می دانند
بعـضی دعا را وسیله ای همراه وسیله ها می خوانند در عین داشـتن وسیله و امکان اما به عجز و عقیم بودن و نارسایی امکانش هم عقیده دارد لذا هردو را باهم استفاده می کنند.
گروهی دیگر دعا وسیله نه و مقدمه نه بلکه آن را هدف و مقصـــــد و خود عمل می دانند و با دعا فقر وضعف و عجز خویش و لطف و قرب و بخشش حق را نشان می دهند .(کافی باب فضل الدعاء)
این چنین دعایی درس است و در هم شکننده ی کبر و غرور و حساسیت و بدبینی و…
لذا دعا درسی است که باید آن را آموخت و با جملاتش زندگی نمود
برای ورود به دعا باید مراحلی را طی نمود:
۱)اولین منزل تمرکز و حضور می باشد باید دعا خواسته و نیاز ما باشد نه تقلید نیازهای دیگران
اگر چنین باشـد خواسته ی من باشد برایم مسئله خواهد شد و به اهمیتش و ضرورتش پی خواهم برد و در هر جایی حتی در مجلس ســــرور هم رهایم نخواهد کرد پس تمرکز و حضــــور ذهن نتیجه درک اهمیت مساله می باشد و چنین دعایی دیگر لقلقه نخواهد بود
مثل کسی که از خدا درخواست بخشش ذنوبش را دارد و آن را اولین حاجت خود معرفی می کند.
نوع مواجهه با این خواسته و ارائه به درگاه ربوبی چگونه باید باشد؟
شناخت گناه و درک نقش آن و مزاحمتش
اگر نیاز چیزی را درک نمی کنیم به تقلید نخواهیم
۲) دوم منزل در مراحل دعا حرکت و اقدام می باشد
احساس خواسته و نیاز،موجب دعا با تمام وجود خواهد شد
کسی کلید در جیب دارد پشت در نمی نشیند تا دعا برای فتح باب کند
۳)سومین منزل شناخت موضع و جایگاه خویش می باشد
بررسی مراحل زندگی خود که در عمرم چقدر با خدا و در راه او بوده ام تا توقعی برای اجابت خواسـته ی آن داشـــــتـه بـاشـــــم و خـدا را گوش بـه فرمـان خودم بخواهم، خود را قـادر وتوانمنـد بـدانم بـا این نگـاه چگونـه می توانم بـه ضـــــعف و عجز خود در مقـابـل غنـا و قـدرت خـداونـد اعتراف کنم بـا این نگـاه ،غرور شـــــکســـــتـه
نمی شود.
نگاهی به سبک امام سجاد علیه السلام در دعای ابو حمزه
من غیر استحقاق لاستماعک منی و لا استیجاب لعفوک عنی
خدایا من در لحظه ی روی آوردن به تو خود را سزاوار این نمیدانم که حرف مرا بشنوی و یا از من بگذری
من همان شـخصی هسـتم اگر کودکی از وضـعم و گناهم مطلع
می شـد کنار می کـشید اما این نه به این جهت بود که تو را کوچک کنم و تو در نظر من خوار باشی و پست باشی و برایم ارزشی نداشته باشی
اما چرا مرتکب می شوم با این حال؟
به خاطر اینکه تو مرا می پوشــانی و مرا مفتضــح نمی کنی و رســوا نمی کنی تا شـــاید با کرامت و لطف تو ادب شوم و راه بیابم
۴)منزل بعدی تسلط بر متون دعاها می باشد.
بهره برداری از دعاها مشروط بر مرور آنها می باشد
بررسی نیازهای خود و تعیین سطح خواسته ها و انتخاب دعای متناسب با آنها
۵)آخرین وادی دعا زمینه سازی می باشد
دعا صــرفا بیان جملاتی نیســت بلکه بیان احســاس هسـت این احسـاس نیاز همراه شـناخت و شـناخت ،همراه و نتیجه ی تفکر و مطالعه ی خود و احوال خود و رفتارها و اندیشه ها و پیامدهای آنها می باشد.
با چنین رویکردی مشـخص می شـود که چگونه شـروع کنم طلب یا سـوال یا خواهش یا بیان زشـتی های خود یا اقرار به گناهان خود و بیان صـــفات جمال و جلال الهی و حمد ربوبی و ســـرازیری اشـــک و نرمش قلب و عقل در برابر خداوند و سپردن خود به ذات پاک رب الارباب.
خدایا به حق حجت خود توفیق دعا را از ما نگیر و حال ما را حال دعا و آماده برای دعا قرار ده
خدایا به پریشانی زینب کبری با ظهور حجت خود پریشانی این امت را امنیت در معیت امامشان تبدیل کن.
اللهم عجل لولیک الفرج
پست های بیشتر
📖یک جرعه قرآن در روزهای رمضان
کارنامه ی انبیاء
انس با قرآن، تکامل عقلانیت، معنویت و عدالت(۲۹_ بخش پایانی)