ایمان
ایمان، مؤمن، مؤمنون، آمَنوا، یؤمنون، از واژه‌هایی هستند که فراوان در قرآن کریم با این کلمات روبرو می‌شویم.
«ایمان» در لغت از ریشه «امن» بمعنای «امنیت یافتن» و ضد «خوف و ترس و اضطراب» می‌باشد.
🔹ایمان حالتی است که بصورت دفعی و یا تدریجی در انسان شکل می‌گیرد و همچون بالغ شدن کودک، دگرگونی در افکار و باورها بوجود می‌آورد و عملکرد جدیدی را در پی دارد.
ایمان به یک شخص یا ایمان به یک کار و یک حالت و فعل و سخن، یعنی قطعی شدن یک یا چند ویژگی در شخصی برای انسان و یا ثبوت اثرات و نتایجی از یک پدیده برای انسان که در نتیجه به آن ایمان آورده و آنرا تصدیق میکند.
پس ایمان با قطعیت و ثبات همزاد است به آنها تعلق می‌گیرد و در حوزه دین همان قطعیات اعتقادی میزان دیانت و مومن بودن فرد محسوب شده و حلقه اتصال عقیده به عمل، محسوب میشود.
🔹از نگاهی دیگر، ایمان نوعی رویکرد به اعتقادات دینی است که در آن رویکرد، برای قرار یافتن در منطقه امن فکری و عقیده‌ای، تلاشی صورت گرفته است.
🔸ایمان دل سپردن به خدا و تصدیق اوامر فرستاده شده به پیامبر خدا همراه با توکل است «الّذین یؤمنونَ بِالغَیب» و احتجاج، شک، سوال، ضد آن نبوده و خلأیی به ایمان وارد نمی‌کنند، بلکه در تقویت ایمان موثر می‌باشند.
پس گرایش به عقیده جدید و ایمن شدن در آن و احساس ناامنی با عقیده قبلی، از ویژگی بارز ایمان می‌باشد؛ و از این زاویه، تسلیم به عقیده را ایمان گویند و اینگونه عقیده تسلیم‌آور و امنیت را به ارمغان می‌آورد و در نهایت این امنیت نیز مایه افزایش ایمان میگردد:
«هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَهَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَعَ إِیمَانِهِمْ…»(فتح/۴).
«اوست که بر دلهاى مؤمنان آرامش فرستاد تا بر ایمانشان پیوسته بیفزاید…».
🔹«عقل» از عناصر اصلی ایمان آوردن است، در قرآن انسان امر به ایمان آوردن شده و «امر» زمانی معنا پیدا میکند که مخاطب امر الهی مخیّر باشد، و استفاده از «اختیار» تنها با «عقل» ممکن است.
🔹خاصیت ایمان پذیری برخی انسانها بالا است:
«رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا…»(آل‌عمران/۱۹۳)
« اى پروردگار ما، شنیدیم که منادیى به ایمان فرا مى‌خواند که به پروردگارتان ایمان بیاورید و ما ایمان آوردیم… ».
و برخی ایمان ظاهری دارند:
«قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ…». (حجرات/۱۴)
🔸نتیجه طبیعی ایمان، عمل و اطاعت است، که اگر چنین روندی طی گردد، هدایت الهی را در پی خواهد داشت: «و إن تُطیعُوه تَهتَدُوا» (نور/۵۴).
و نکته دیگر در موضوع ایمان اینکه در جامعه شناسی «ایمان به معنای رسیدن به منطقه امن»، پایه اول «مدنیت» را تشکیل می‌دهد بعبارتی در جایی که انسان در امنیت باشد و به دیگران هم امنیت ببخشد، درصد تمدن سازی در آن منطقه، بالا میرود.
پس «ایمان» رکن مهم «تمدن اسلامی» نیز هست.
@MoshtaganZohoor
پست های بیشتر
﷽یک جرعه از قرآن(۵)
سور سولو